کفش، حایل اصلی بین پای انسان و محیط اطراف برای انجام کارهای روزانه مثل دویدن، پیاده روی و … میباشد. کفش طبی مناسب باعث محافظت از پا در برابر ضربه و ایجاد زخمهای احتمالی در پوست میشود. کفشهای ناهمگون تجاری برای پا (مخصوصا در خانمها) به جای راحتی در عمل، باعث بروز مشکل می شوند. در واقع برای حفظ سلامت پا و بدن داشتن کفش مناسب بسیار مهم است.
درمان برخی بیماری های پا با کفشهای طبی
بیماری های مختلفی در پا وجود دارند که برخی از مشکلات ناشی از آنها را میتوان با استفاده از کفش مناسب برطرف کرد. در واقع در کفش های طبی خصوصیات مشترکی وجود دارد که این ویژگی ها رفع کننده مشکلات رایج پا خواهند بود.
در واقع کفش بیمار باید مشخصات دیگری هم داشته باشد. یعنی باید بسته به نوع بیماری از خصوصیات ویژه ای نیز بهره مند باشد. در زیر به برخی خصلتهای اختصاصی کفش که با توجه به بیماری متفاوت است، اشاره میشود.
کفش طبی مناسب هر کدام از بیماری های پا
تاندنیت آشیل
تاندنیت آشیل در اثر التهاب در محل اتصال تاندون آشیل و استخوان پاشنه ایجاد و موجب درد در پشت پاشنه میشود. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید خصوصیات زیر را داشته باشد;
- کفش بدون پاشنه و کفش با پاشنه بلندتر از 4 سانتیمتر برای این افراد مضر است.
- ارتفاع پاشنه کفش این افراد باید بین 1.5 تا 4 سانتیمتر باشد.
- کف کفش در محلی که پاشنه قرار میگیرد باید نرم باشد.
- کف داخلی کفش باید قوس طولی مناسبی داشته باشد.
آرتریت
شایعترین علت آرتریت مفاصل کف پا، آرتروز است. در زیر عکسی از بیماری آرتریت مشاهده می فرمایید.
این وضعیت بیشتر در افراد مسن وجود دارد اما اخیرا در نوجوانان نیز مشاهده شده که علت آن هنوز نامشخص است.
کفش افراد مبتلا به این بیماری باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- داخل کفش کاملا نرم و با قوس های ملایم باشد.
- جنس موادی که در کف کفش به کار رفته از مواد الاستیک و جاذب شوک باشد تا در موقع راه رفتن نرم بوده و فشار کمتری به مفاصل پا وارد کند.
- کف داخلی کفش باید قوس طولی مناسبی داشته باشد.
- پنجه کفش پهن و گشاد باشد.
- کف زیر کفش از بیرون قوس داشته باشد.
- کفی قابل تعویض داشته باشد تا اندازه داخلی کفش قابل تغییر باشد.
- بند کفش به جای عبور از سوراخ از قلاب عبور کند تا سفت کردن کفش راحتتر باشد.
بونیون
بونیون برجستگی کنار شست پا در ناحیه پنجه است که معمولا در اثر هالوکس والگوس به وجود می آید. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- پنجه پهن و گشاد
- سطح داخلی با قوس های ملایم
- پاشنه ای که خیلی بلند نباشد
دیابت
همراه بودن اختلالات عروقی و کاهش جریان خون همراه با اختلالات حسی پا در افراد دیابتی موجب میشود، این افراد در معرض ایجاد زخمهای پا قرار بگیرند. این زخم ها دیر خوب شده و زود عفونی میشوند. دیابت موجب تغییر شکل بخش های مختلف پا مانند ایجاد بونیون، تشکیل میخچه و انگشت چکشی هم میشود. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- پنجه گشاد و پهن
- کفی قابل تعویض
- کف بیرونی قوسی شکل
- پاشنه پهن و سفت برای پایداری بیشتر و بدون ارتفاع زیاد
- سطح داخلی نرم با قوس های ملایم
- داخل پاشنه نرم
کف پای صاف
کف پای صاف مشکل شایعی است که معمولا از نوع قابل انعطاف است. کفش افراد با کف صاف بهتر است خصوصیات زیر را داشته باشد:
- کفی با قوس مناسب
- پاشنه پهن و محکم
ارتفاع کفی بیرونی کفش در قسمت طرف شست کمی بیش از قسمت طرف انگشت کوچک باشد تا از پرونیشن پا جلوگیری کند.

برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به مطلب با موضوع چه کسانی باید از صندل و کفش طبی استفاده کنند را مطالعه بفرمایید.
انگشت چکشی
در بیماری انگشت چکشی بندهای انگشت به سمت پایین خم میشوند. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید دارای خصوصیاتی مانند پنجه پهن و گشاد
و پاشنه بدون ارتفاع زیاد باشد.
افزایش قوس کف پا
در افزایش فوس کف پا که معمولا همراه با مشکلات عصبی و عضلانی است، وزن بیشتر روی پاشنه و پنجه پا متمرکز میشود. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید:
- قوس کفی داخلی کفش زیاد باشد.
- سطح داخلی کفش پد زیاد داشته و نرم باشد.
- کفی بیرونی کفش زیاد سفت نباشد.
متاتارسالژی
متاتارسالژی به معنی درد در زیر پنجه پا بوده و علل متفاوتی دارد. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید خصوصیات زیر را داشته باشد تا حداقل آسیب را به این افراد وارد کند:
- قوس کف پا در کفی کفش مناسب باشد.
- کف کفش در بیرون قوس داشته باشد.
- ارتفاع پاشنه کفش زیاد نباشد.
- پنجه کفش، پهن و گشاد باشد.
درد پاشنه پا و خار پاشنه
درد پاشنه معمولا به علت فاسئیت پلانتار ایجاد میشود. کفش افراد مبتلا به این بیماری باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- پاشنه کفش زیاد بلند یا زیاد کوتاه نباشد
- کفی کفش قوس میانی خوبی داشته باشد.
- کفی بیرونی کفش قوس داشته باشد.
- کف کفش در ناحیه پاشنه نرم باشد.
ویژگیهای یک کفش طبی مناسب
بیماری های مختلفی در پا وجود دارند و مشکلات ناشی از بعضی را می توان با استفاده از کفش مناسب برطرف کرد. بسیاری از افرادی که به نوعی مشکلاتی در پای خود دارند، به دنبال کفشهای طبی هستند. بعضیها هم هستند که هیچ ناراحتی در پای خود ندارند ولی ترجیح می دهند کفش مناسبی داشته باشند تا در آینده مشکلی در پای خود نداشته باشند. لذا در انتخاب کفش طبی باید دقت لازم را داشته باشید تا از حفظ سلامت پاهایتان مطمئن شوید.
افرادی که مشکلی در پای خود دارند و به دنبال کفش طبی هستند، باید بدانند که در بازار کفش های مختلفی با پسوند طبی وجود دارد. اما واقعا همه آنها طبی و مناسب هستند؟
صرف اینکه نام کفشی طبی است، یا از داروخانه و فروشگاهی تهیه شده که ادعای فروش کفش طبی دارد، به معنای آن نیست که کفش مورد نظر واقعا خصوصیاتی را که میخواهیم داشته باشد. یعنی بتواند مشکل پای ما را کمتر کند.
گروه صنعتی یحیی با تولید انواع صندل ها و کفش استاندارد توانسته اعتبار زیادی را در این زمینه بدست اورد. می توانید برای مشاهده صندل طبی وارد صفحه قرار داده شده شوید.

ویژگی های مشترک در انواع کفش طبی مناسب
در هر بیماری پا، ممکن است نیاز به استفاده از کفشی با خصوصیات خاص باشد که با بیماری دیگر متفاوت است. ولی خصوصیات مشترکی وجود دارند که تمام کفش های طبی باید واجد آنها باشند.
۱- کفی کفش طبی باید از استحکام کافی برخوردار باشد
به این معنا که بتواند شوک وارده به کف پا را جذب کند. به طور کلی نیرویی که درحال راه رفتن از زمین و کف پا به بدن منتقل میشود، معمولا حدود دو برابر وزن بدن است. این نیرو در حالت دویدن حتی تا ۱۰ برابر وزن بدن هم به اندامها منتقل خواهد شد. بنابراین کفی کفش میتواند نقش مهمی در انتقال و پخش نیرو از زمین به کف پا و در نهایت به بدن داشته باشد.
۲- کفی کفش طبی
باید کاملا متناسب با ویژگیهای کف و قوس کف پا باشد. ضمن اینکه باید سبک، ضخیم و جاذب ضربه (دارای خاصیت الاستیکی) بهخصوص در ناحیه پاشنه هم باشد. رویه کفش طبی مناسب باید انعطافپذیر و از جنس چرم باشد تا بتواند سرما و گرما را به خوبی به پا منتقل کند و پا نفس بکشد و عرق نکند.
۳- استفاده از کفشهایی با پاشنه و کفی چوبی
استفاده از کفش هایی با پاشنه یا کفی از جنس چوب یا MDF به هیچوجه توصیه نمیشود. (حتی اگر چنین کفشهایی با ادعای طبی بودن به فروش برسند.)
جنس چوب و MDF (ام دی اف) میتواند به سرعت پاشنه پا را آزار دهد و باعث ایجاد درد در این ناحیه شود. در حالی که پوشیدن کفشهایی با پاشنه و کفیهایی با خاصیت الاستیکی، به هیچوجه پاشنه و کف پا را آزار نمیدهد.
۴- کفش طبی مناسب باید کاملا اندازه پا باشد
نه تنگتر و نه گشادتر. اگر کفش شما بیش از حد تنگ باشد یا پاهایتان را فشار دهد، خونرسانی در ناحیه پا مختل خواهد شد. ایجاد نقاط فشاری و زخم ناشی از آن هم میتواند از دیگر عوارض پوشیدن کفشهای طبی یا غیرطبی تنگ باشد.
گشاد بودن کفش طبی و بازی کردن پا درون آن هم باعث ساییدگی و ایجاد اختلال در انتقال نیرو میشود. پس حواستان باشد فروشنده کفش بزرگتر یا کوچکتری را به شما تحمیل نکند و قول بهبود سایز با قالب زدن یا کفی گذاشتن را به شما ندهد.
۵- قسمت جلویی کفش
کفش طبی مناسب باید فضای مناسب برای انگشتان پا را داشته باشد. یعنی انگشتان پای شما باید در فضایی قرار بگیرند که نه آنقدر تنگ باشد که روی هم بیفتند و فشرده شوند و نه آنقدر فضای قرار گرفتنشان در پنجه کفش گشاد و باز باشد که محافظت خوبی از آنها در برابر ضربههای احتمالی انجام نشود.
ضمن اینکه باید حدود یک سانتیمتر بین نوک انگشت شست و نوک کفش طبی فضای خالی وجود داشته باشد تا فشاری به انگشتها هنگام راه رفتن وارد نشود.
۶- رویه کفش طبی
رویه باید انعطافپذیر و از جنس چرم باشد تا بتواند سرما و گرما را به خوبی به پا منتقل کند. البته در حال حاضر جنسهای ترکیبی مختلف و با قیمت مناسبتری برای رویه کفشهای طبی طراحی شدهاند که چنین خاصیتهایی هم دارند.
۷- پنجه پهن و با ارتفاع
پنجه کفش یا Toe box از مهم ترین قسمت های آن است. وقتی عرض یا ارتفاع پنجه کفش کم باشد بیماری های زیادی مانند انگشت چکشی، میخچه و هالوکس والگوس را ایجاد می کند. انگشتان پا باید در پنجه کفش فضای کافی داشته باشند تا از هم باز شوند و کمی به بالا و پایین بروند. بجای استفاده از کفش های نوک تیز از کفش های با پنجه گرد استفاده کنید.
۸- کفی قابل تعویض
سعی کنید کفشی بخرید که کفی Insole قابل عوض کردن داشته باشد. با این کار می توان با عوض کردن کفی، اندازه و حجم کفش را کم و زیاد کرد تا وقتی پا ورم کرد، بتوان جا برای آن باز کرد و یا کفی ساده را با کفی های درمانی جایگزین کرد.
وقتی پا عرق کرده و کفش را نمناک می کند، کفی قابل تعویض در کم کردن رطوبت کفش می تواند موثر باشد. کفش مرطوب می تواند موجب ابتلا پا به بیماری های قارچی باشد.
۹- پشتی سفت و محکم
پشتی کفش Heel counter قسمتی از کفش است که در پشت پاشنه پا قرار می گیرد. این پشتی باید سفت و محکم باشد. برای امتحان کردن پشتی کفش، با شست خود بر روی آن فشار دهید. اگر فرو نرفت، پشتی محکمی دارد.
۱۰- کف داخلی با شکل مناسب
کف کفش طبی مناسب از داخل Foot bed باید قوس هایی داشته باشد که هماهنگ با قوسهای کف پا باشد. وزن بدن در داخل چنین کفشی به صورت متناسب بر روی تمام سطح کف آن توزیع شده و پا در چنین کفی احساس راحتی می کند. مهم ترین قوس کف پا، قوس طولی آن است. پس کف داخلی کفش طبی مناسب باید در قسمت میانی و داخلی کمی برجسته تر باشد.
۱۱- پاشنه مناسب
پاشنه (Heel) کفش از قسمت های مهم آن است. کفش بدون پاشنه و کفش با پاشنه بلند هر دو مضر هستند. اندازه پاشنه کفش طبی مناسب به طور متعادل باید حدود ۱٫۵ تا ۴ سانتیمتر باشد.
۱۲- کف قوسی شکل کفش
کف بیرونی کفش طبی مناسب Outsole باید قدری گوژ باشد تا وسط کفش پایین تر از دو انتهای آن قرار گیرد. راه رفتن در چنین کفشی بسیار راحت بوده و در هنگام راه رفتن، موقع اصابت پاشنه به زمین و موقع بلند شدن پنجه از زمین، فشار زیادی به کف پا و مچ پا وارد نمی شود.
۱۳- سطح داخلی یکنواخت
با دست کشیدن به تمام سطح داخلی کفش طبی مناسب، باید متوجه شویم سطوح یکنواخت و قوس های نرمی در درون کفش وجود دارد. این چنین کفش هایی در موقع راه رفتن فشار کمتری را به پوست وارد می کنند.
۱۴- تهویه کفش
جنس رویی کفش باید طوری باشد که تهویه داخل کفش برقرار باشد. این تهویه برای عرق نکردن پا ضروری است.

درمان زخم پای دیابتی با کفش طبی مناسب
اگر تا به حال پزشک به شما گفته باشد که سطح قند خون بالایی دارید، حتما شما در معرض ابتلا به دیابت هستید.
حدود ۲۵ میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا هستند. اختلال سیستم عصبی یکی از عوارض اصلی این بیماری است که سبب میشود در دست و پای خود بی حسی احساس کنید. بدین معنا که اگر دست یا پای شما آسیب ببیند، فورا متوجه آسیب دیدگی نمیشوید.
این مشکل برای ۶۰ تا ۷۰ درصد از افراد مبتلا به دیابت پیش میآید. مشکلات پا برای این افراد بسیار خطرناک است. یعنی کلیه افراد مبتلا به دیابت باید مراقب وضعیت پاهای خود باشند. در صورتی عدم مراقبت و توجه، عوارض شدیدی از قبیل زخم پای دیابتی و قطع عضو آنها را تهدید میکند.
آسیب دیدگی های جزئی قبل از این که متوجه شوید به وضعیتهای اضطراری تبدیل میشوند. پزشکان پوشیدن کفش طبی مناسب را برای دیابتی ها بسیار توصیه می کنند.
زخم پای دیابتی ها گاهی میتواند به کوچکی تاولی باشد که از پوشیدن کفشهای تنگ به وجود آمده است اما ممکن است مشکلات زیادی را به وجود بیاورد. دیابت همچنین جریان خون شما را کاهش میدهد. بنابراین آسیب دیدگی های شما به کندی درمان میشود.
در صورتی که اقدامی برای درمان پای دیابتی صورت نگیرد، خطر عفونت وجود دارد. عفونت در افراد دیابتی با سرعت بیشتری گسترش پیدا میکند و در صورتی که بیمار دچار بی حسی باشد، متوجه وخامت مشکل نخواهد شد.
نکاتی در مورد انتخاب کفش طبی
- پا برهنه راه نروید و صندل بپوشید.
- کفشهای خود را به دقت انتخاب کنید.
- در هنگام عصر پاها بزرگتر میشوند، پس در این زمان اقدام به خرید کفش کنید.
کفشهایی را خریداری کنید که:
- در آن احساس راحتی میکنید و پای شما را نمیزند.
- دقت کنید که کفشها از لحاظ پهنا، ارتفاع، انتها و پاشنه مناسب باشند.
- از خرید کفشهای نوک تیز و پاشنه بلند خودداری کنید.
- سعی کنید کفشهایی از جنس چرم مرغوب با پنجه ی پهن بخرید.
- کفشهای جدید خود را تنها برای دو ساعت یا کمتر بپوشید.
- همیشه یک جفت کفش نپوشید و از کفشهای مختلف استفاده کنید.
- قبل از پوشیدن کفش داخل آن را با دست بررسی کنید.
- بند کفشهای خود را خیلی شل یا خیلی سفت نبندید.
- جورابهای خود را با دقت انتخاب کنید.
- هر روز جورابهای تمیز و خشک بپوشید.
- از پوشیدن جورابهای چروکیده و دارای سوراخ پرهیز کنید.
- جورابهای نازک کتانی برای تابستان مناسبتر هستند.
- جورابهای که جلوی آنها مربعی شکل است به انگشتان پای شما فشار وارد نمیکنند.
- از پوشیدن جوراب ساق بلندی که قسمت بالای آنها کشی است پرهیز کنید.
افراد مبتلا به نوروپاتی (آسیب به اعصاب محیطی) میتوانند برای درمان نوروپاتی دیابتی و محیطی از جورابهای بدون درز استفاده کنند. در صورتی که پاهای شما ورم میکند از جورابهای طبی فشاری استفاده کنید.
منبع: مجله سلامت