آیین نامه وسایل تنفسی (ماسک صنعتی و شیمیایی)

يکی از راه های پيشگيری از حوادث مختلف برای کارگران مشغول به کار در کارخانه ها و کارگاه های مختلف. استفاده آنها از وسایل تنفسی (مانند ماسک صنعتی و شیمیایی) می باشد که می بايست با توجه به شغل کارگر و نياز او ماسک مختص آن از طرف کارفرما تهيه و در اختيارشان قرار داده شود.

وسایل تنفسی (ماسک صنعتی و شیمیایی)

ماسکهاي صنعتی و شیمیایی به منظور حفاظت در برابر گرد و غبار. عوامل بیماریی زا و … مورد استفاده قرار می گیرند و با توجه به نوع کار و محل کار هر ماسک کارایی ویژه‌ی خود را دارد.

مقررات عمومي وسایل تنفسی

برای استفاده درست و ایمن از وسایل تنفسی قوانینی وجود دارد که این قوانین با عنوان مقررات عمومی در ادامه آورده شده است؛

9-1-1. هر گونه وسایل تنفسی بايد از نوع و مدل مخصوص و مناسب شرايط مورد استفاده بوده و استفاده از آن در شرايط مزبور قبلاً به تأييد واحد HSE مربوطه رسيده باشد.

9-1-2. انتخاب وسایل تنفسی بايد با توجه به نكات زير به عمل آيد:

• خواص شيميايي، فيزيكي و بيولوژيكي موادي كه بايد با آنها كار شود
• نوع كار،‌ محل كار و فضاي محدوده محل كار
• سهولت نگاهداشت وسايل مربوطه و ارزاني هزينه تعميرات اتفاقي آنها

9-1-3. وسایل تنفسی بايستي متناسب با فرمهاي مختلف صورت باشد به طوري كه بدون درز و منفذی بر روي صورت قرار گيرد.

9-1-4. براي حفاظت در مقابل بخارهاي خورنده و حلال، گازهاي مضره و هواي كم اكسيژن استفاده از دستگاه هاي تنفسي فيلتردار كه عمل آنها مكانيكي است به كلي ممنوع است.

9-1-5. در زمان استفاده از ماسك هاي فيلتردار، به مجرد احساس ناراحتي در عمل تنفس فيلتر را بايستي تعويض نمود.

9-1-6. استفاده از وسایل تنفسی كار با مواد شيميايي مجهز به قاب يا محفظه فيلتردار در محوطه هاي كوچك يا در اماكني كه تهويه آنها ناقص انجام مي شود يا در فضايي كه ميزان اكسيژن آن كم است ممنوع مي باشد.

9-1-7. قابها يا محفظه هاي فيلتردار (المنت ها) فوق الذكر بايد با مشخصات و اندازه هاي تعيين شده از طرف واحد HSE تطبيق نمايد.

 

HSE مخفف H: Health, S: Safety و E: Environment می باشد که به معنی بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست است.

 

 

9-1-8. قاب ها يا محفظه هاي مزبور (المنت ها) بايد پس از هر دفعه استفاده تعويض شوند. چنانچه مورد استفاده نيز قرار نگرفته باشند بايستي پس از انقضاي مدتي كه براي استفاده از طرف كارخانه سازنده تعيين گرديده است تعويض گردند.

9-1-9. محفظه هاي فيلتردار بايد به مجرد مشاهده علايم خروج مواد شيميايي تعويض گردند.

9-1-10. تسمه ها و بندهايي كه به وسيله آنها دستگاه هاي فوق به بدن متصل مي شوند نبايد موجبات سلب آزادي حركت شخص استفاده كننده شوند.

دو نکته مهم

9-1-11. دستگاه هاي تنفسي با هواي تازه و ماسك هاي مجهز به لوله هاي قابل انعطاف بايد:

• در نقاط يا محل هاي آلوده و خطرناك با اطمينان كامل به اينكه دستگاه به خوبي عمل رساندن هوا را انجام مي دهد مورد استفاده قرارگيرند.
• در مورد كارهايي كه فوريت نداشته و بايد در هواي آلوده به دود يا گازهاي مضره انجام شود. و استفاده از دستگاه هاي تنفسي با مواد شيميايي و مجهز به محفظه فيلتردار مقدور نباشد مورد استفاده قرار گيرد.

9-1-12. فشار هوا براي ورود به ماسك ها و دستگاه هاي تنفسي فوق نبايد بيش از 75/1 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع باشد.

9-1-13. در صورتي كه هواي فشرده شده براي ورود به ماسك يا دستگاه تنفسي داراي فشاري بيش از فشار مذكور در بند 9-1-12 باشد بايد:

1. دستگاه تأمين هوا مي بايد مجهز به شير مخصوص تقليل فشار هوا بوده اين شير در محلي كه لوله قابل انعطاف به دستگاه تأمين هواي فشرده وصل مي شود سوار گردد.
2. براي احتياط و اطمينان بيشتر و به منظور جلوگيري از نامنظم كار كردن شير تقليل دهنده فشار لازمست. كه دريچه اطميناني كه با فشاري قدري زيادتر از فشار شير تقليل دهنده تنظيم شده باشد در روي دستگاه نصب گردد.

با کفش های ایمنی تولید شده در شرکت یحیی بیشتر آشنا شوید.

 

استفاده از دستگاه ها با هوای فشرده

9-1-14. از ماسك ها و دستگاه هاي تنفسي در صورتي مي توان با هواي فشرده استفاده کرد كه:

• هواي مزبور قبلاً توسط صافي هايي كه در مجاري آن قرار داده اند تميز و خشك شده باشند.
• ورود هواي فشرده شده به ماسك ها و دستگاه هاي تنفسي مورد بحث بهتر است به وسيله دستگاه وانتيلاتور انجام گيرد. استفاده از كمپرسور با فشار زياد در اين مورد حتي المقدور توصيه نمي شود.

9-1-15. نگهداري كمپرسور يا وانتيلاتور بايد به طور مرتب و به دقت صورت گيرد. نصب دهانه لوله مكنده هوا در محلي باشد كه هواي تميز و پاك براي دستگاه تأمين گردد.

9-1-16. فاصله نقطه اتصال دستگاه هاي تنفسي كه با هواي فشرده كار مي كنند تا محل اصلي دهنده هوا نبايد زيادتر از 45 متر باشد.

9-1-17. قطر داخلي لوله هاي خرطومي (يا قابل انعطاف) ماسك ها نبايستي از 5/2 سانتيمتر كمتر باشد. جنس لوله نیز بايد طوري باشد كه پاره نشده و در اثر پيچ خوردن و يا تا شدن راه عبور هوا را مسدود ننمايد.

9-1-18. فاصله ماسك هايي كه مجهز به لوله هاي قابل انعطاف يا خرطومي هستند. تا محل اتصال به لوله اصلي نبايستي بيش از 5/7 متر باشد.

9-1-19. تسمه ها و وسايلي كه براي نصب دستگاه هاي تنفسي به بدن تعبيه شده اند. بايستي داراي مقاومت حداقل 115 كيلوگرم در مقابل كشش باشد.

موارد ضروری استفاده از دستگاه های اکسیزن

9-1-20. در موارد زير دستگاه هاي اكسيژن دهنده كه نوع آنها به تصويب واحد HSE رسيده است بايد مورد استفاده قرار گيرند:

• كاركناني كه بر عليه آتش مبارزه مي نمايند يا عمل نجات را انجام مي دهند. يا در هواي غير قابل تنفس ناشي از تراكم گازها يا نقصان اكسيژن انجام وظيفه مي كنند.
• كاركناني كه محل كار آنها بيش از 45 متر از نزديك ترين منبع هواي سالم و كافي فاصله داشته و بايد مجاري دستگاه هاي تنفسي آنان مورد حفاظت قرار گيرند. استفاده از دستگاههاي تنفسي فيلتردار براي آنها مجاز تشخيص داده نشود.

9-1-21. اشخاصي كه از دستگاه هاي اكسيژن استفاده مي نمايند. بايد قبلاً تعليمات مخصوص نسبت به طرز استعمال اين دستگاه ها را گرفته باشند.

9-1-22. حداكثر فشار در بالن هاي محتوي اكسيژن 150 اتمسفر مي باشد. و بالن ها بايد مجهز به فشارسنجي براي كنترل فشار اكسيژن باشند.

9-1-23. در دستگاه هاي اكسيژن دهنده شير تقليل بايد طوري تنظيم شود تا حداقل در هر دقيقه 2 ليتر ( گالن ) اكسيژن از آن خارج شود.

 

مقاله پیشنهادی برای مطالعه بیشتر؛ هر آنچه که باید درباره ماسک مناسب بدانید

بازرسي و نگهداري از دستگاه هاي حفاظت تنفسي

 

9-2-1	كليه قسمت هاي حساس و قطعاتي كه بيشتر در معرض خرابي و فرسودگي قرار مي گيرند. همچنين وسايل انتقال هواي تازه يا اكسيژن بايد در فواصلي كه از يك ماه تجاوز نكند توسط شخص صلاحيتدار دقيقاً بازرسي شوند.
9-2-2	در فواصلي كه از يك ماه تجاوز نكند مي بايستي دريچه هاي اطمينان خودكار تنظيم فشار در دستگاه هاي اكسيژن دهنده مورد بررسي و كنترل قرار گيرند.
9-2-3	براي اطمينان از كار صحيح وسايل كنترل دستگاه هاي اكسيژن دهنده بايد لااقل هر شش ماه يكبار وسايل كنترل مزبور بازرسي دقيق قرار گيرند.
9-2-4	اكسيژني كه از دستگاه اكسيژن دهنده خارج مي شود بايد عاري از هر گونه مواد مضره باشد.
9-2-5	اشخاصي كه از دستگاه هاي اكسيژن استفاده مي نمايند. بايد قبلاً تعليمات مخصوصی که در رو به رو آورده شده است را فراگرفته باشند.	الف – طرز قرار دادن سريع و صحيح ماسك يا دهان بند روي صورت.
		ب – طريقه استفاده صحيح دستگاه در موارد ضروري و فوري.
9-2-6	كاركنان موظفند هر گونه نقص يا عيبي كه در دستگاه هاي تنفسي مشاهده مي نمايند فوراً به مسئول مربوطه اطلاع دهند.

 

استفاده از دستگاه هاي تنفسي

1. تحت نظارت مستقيم متخصص ذيصلاحي كه مسئول مراقبت در سالم بودن آنها است نگهداري شود.
2. در محلي تميز ، خشك و خنك بطور مرتب قرار داده شوند و در عين حال دسترسي به آنها آسان باشد.

 

1. ضدعفونی مداوم

دستگاه هاي تنفسي مجهز به محفظه و قاب فيلتردار بايد هميشه تميز بوده و قسمت ماسك يا دهان بند آن پس از هر مرتبه استفاده ضدعفوني گردد.

2. شستشو با صابون

ماسك ها و لوله هاي قابل انعطاف مجراي هوا بايد با صابون شسته شده و سپس با آب تميز مواد صابوني آن گرفته شود. ضمنا قبل از آنكه در محل خود قرار داده شوند خشك گردند.

3. استفاده چند نفر از دستگاه

دستگاه تنفسي كه مورد استفاده قرار گرفته است در صورتي شخص ديگري مي تواند از آن استفاده نمايد. كه قبلاً با آب نيم گرم و صابون شسته شده و كاملاً ضدعفوني گردد.

4. مسئولیت کارفرما

كليه وسايل حفاظتي مندرج در اين راهنما بر حسب نوع كار كاركنان بايد از طرف كارفرما تهيه و به طور رایگان در اختيار كاركنان مربوطه قرار داده شود.

 

 

ماسک و دستگاه های تنفسی تنها تجهیزات ایمنی نیستند که باید از آنها استفاده کرد. لوازم ایمنی دیگری نیز وجود دارند که با هدف حفظ سلامت افراد تولید و عرضه شده اند.